Thijs en de Chinezen, deel 1.

Het is 10 voor 5 op een grijze zondagmiddag in februari. Ik zit op de 23e etage van een appartementencomplex wat qua kleur maar een paar tinten afwijkt van de lucht, of de tientallen andere hoge gebouwen waar ik door de grote glazen schuifdeuren van het balkon naar kijk. Op dagen zoals deze kijkt mijn omgeving wat mistroostig, maar desalniettemin is het een indrukwekkend uitzicht waar ik nog niet helemaal aan gewend ben. Ik ben namelijk pas twee weken geleden begonnen aan een reis die ik nu al kan bestempelen als een van de belangrijkste beslissingen van mijn leven.

We spoelen even terug naar maandagochtend, 13 dagen geleden. Ik had zojuist afscheid genomen van mijn lieve vader en moeder, die mij nog door de douane hebben zien lopen. Ik heb ze niet meer opgemerkt omdat ik mij toch meer en meer gespannen begon te voelen over de beslissing die ik genomen had. Ik teisterde mezelf met vragen als ‘Ga ik niet enorm eenzaam zijn in China?’, ‘Ga ik wel fatsoenlijk kunnen eten daar?’, en ‘Wat als er ik er in de problemen kom en niemand mij kan helpen?’. Tot overmaat van ramp was ik daarnaast ook niet zo gelukkig met luchtverkeer als enige vervoersoptie, dus ik kreeg behoorlijk last van last-minute twijfel. Om niet compleet gek te worden hield ik mijzelf voor dat iets pas echt de moeite waard is wat op zijn minst niet een beetje spannend is in het begin. En spannend was het zeker!

Later zat ik in het geparkeerde vliegtuig op mijn stoel te wachten tot we gingen opstijgen, en ik moet eerlijk bekennen dat mijn vliegangst en het daarbij behorende angstzweet zich langzaam begonnen op te dringen. Ik had pas drie keer in mijn leven gevlogen en dat was eigenlijk alle drie de keren een angstige ervaring geweest. Deze keer zou ik ongeveer 11 uur vliegen naar Hong Kong, om na twee uur opnieuw op te stijgen in de richting van Shanghai, dus ik besloot nog voordat we daadwerkelijk de stabiele grond voor het luchtruim verruilde een filmpje uit te zoeken om mijn gedachten af te wenden.

Deze strategie werkte bijzonder goed. Enkel tijdens het opstijgen was ik angstig, maar gedurende de volgende uren verdween het nare gevoel als de zon achter de wolken boven Rusland. En deze bleef weg; vliegen blijkt namelijk te wennen. Tijdens het opstijgen van Hong Kong richting Shanghai, beschouwde ik mijzelf als genezen van de ellende. Het deed me namelijk niet meer zo veel, en in mijn hoofd was ik er ondanks de vermoeidheid erg luchtig onder. Deze laatste vlucht was sowieso een aparte ervaring; het vliegtuig was namelijk maar voor 20% gevuld en het achterste gedeelte waar ik mij in bevond was dan ook nagenoeg leeg.

Tijdens mijn overstap in Hong Kong had ik al een klein beetje kunnen wennen aan het overweldigende gevoel wat China mij zou geven, maar in Shanghai toen ik eenmaal de douane gepasseerd was sloeg het echt toe. Ik was helemaal alleen aan de andere kant van de wereld, in een communistisch land gevuld met voor mij compleet onbegrijpelijke en onverstaanbare Chinezen, en in een stad waar ik niets of niemand kende, afgezien van ene Jacky waar ik mee had afgesproken op een plek waarvoor ik slechts een beknopte reisinstructie had gekregen. Ik kon niet te lang stil staan bij dit enerverende gevoel, dus ik besloot op de snelste trein ter wereld te stappen richting de stad. Deze Maglev – een mooie afkorting voor magnetische levitatie; zweven op magneten – haalt door een bijna compleet gebrek aan weerstand op rails en dat soort zaken 430 km/h, maar op bepaalde momenten schroeven ze het jammer genoeg terug tot een magere 300. Helaas was het die dag zo’n moment, maar ik kan desalniettemin zeggen dat ik in de snelste trein ter wereld gezeten heb.

Eenmaal aangekomen in de stad was het weer lenteachtig, met een onverwacht helder blauwe lucht en minimale luchtvervuiling. De instructies voor de school waren precies goed en het openbaar vervoer verrassend duidelijk. Ik vond de Hutong School – de school waar ik mijn taallessen volg – met wonderbaarlijke eenvoud en Jacky bleek een bijzonder behulpzame Chinees te zijn die mij, ondanks zijn gebrekkige beheersing van de Engelse taal, naar mijn ruime appartement leidde. Het complex zag er in de lentezon een stuk fleuriger uit dan vandaag, en het uitzicht vanuit het raam was een van de gaafste dingen die ik in lange tijd gezien had. Later die avond zou blijken dat ik tijdens het douchen door het raam zelfs de wereldberoemde skyline van Shanghai zou kunnen zien.

De dagen na mijn aankomst bleken perfect te zijn om de toeristische dingen te doen waar de stad om bekend staat. Ik leerde de eerste dag al gelijk een aantal mede studenten van de Hutong School kennen, waarmee ik het centrum en een aantal van de vele bijzondere plekken in de stad ben gaan ontdekken. Het was overdag zo’n 20 graden en het was de week van het Chinese nieuwjaar, waardoor de stad ontzettend rustig was. Dat had ik op dat moment nog niet zo in de gaten, omdat het nog altijd de volste stad was waar ik ooit in geweest was, maar ik schat dat zeker de helft terug was naar het platteland om nieuwjaar met familie te vieren.

De hoogtepunten van deze paar dagen waren natuurlijk de bizar hoge torens in het zakelijke district, de promenade aan de overkant van de rivier waarvandaan het uitzicht op deze gebouwen fenomenaal is, en de French Concession, het voormalig Franse stukje grondgebied waar de architectuur, de bomen langs de weg, en hele sfeer enorm aan Parijs doet denken. Daarnaast ben ik ook op Nanjing road geweest, wat de Aziatische versie van Times Square in New York schijnt te zijn, al viel me deze wat tegen. Ik was meer onder de indruk van de wandeling in de Yuyuan Gardens waar fraaie versieringen van papier marche nog zelfs ruim een week na dato nog aan het nieuwe jaar van de aap herinnerden.

Het gevoel wat ik aan de eerste twee weken heb overgehouden is jammer genoeg niet alleen maar positief. Ik had op voorhand sterk het gevoel dat veganist zijn in dit land lastig zou worden, en dat vermoeden is bevestigd en zelfs overtroffen. In een metropool als Shanghai kun je ten allen tijden en overal op straat eten kopen. Of het nu laat in de avond of vroeg in de ochtend is, kun je zowat alles wat ooit een hartslag had braden en opeten voor omgerekend 1 á 2 euro. Zelf veganistisch koken is bijzonder lastig en een stuk duurder; zelfs in de britste supermarkt keten Tesco – waar we plezierig genoeg letterlijk naast wonen – is bijna alles met of door dieren gemaakt. Ik heb er gelukkig sojamelk, havermout, gewone boterhammen en ontzettend dure Amerikaanse pindakaas gevonden, maar avond eten doe ik vaak in buffet restaurantjes waar er van de 100 gerechten misschien twee puur op basis van groente of tofu bereid zijn. Een aantal keren heb ik mijzelf verwend op de beste restaurantketen waar ik ooit gegeten heb; de Pure & Whole. Dit is een vegetarisch restaurant waar je voor omgerekend 10 tot 14 euro erg uitgebreid en heerlijk kunt eten. Aanstaande dinsdag is het vanwege mijn verjaardag opnieuw het toneel voor een fijn diner met mijn nieuwe vrienden.

Ik ben nog niet op de Chinees en de Chinese cultuur ingegaan, omdat ik besef dat ik een complete volgende blog wil weiden aan hoe bijzonder deze zijn. Er zijn honderden kleine dingen waar ik mij terloops over verbaasd heb dat ik ze geen eer aan doe om het in een paar korte alinea’s op te schrijven. Daarnaast merk ik dat het bruisende leven in deze mega stad sneller went dan ik had gedacht. Aan het leven hier pas je jezelf uiteindelijk gemakkelijk aan, waardoor ik een echte culture shock nog niet heb meegemaakt. Ik bevind me in een behoorlijk westerse cocon, met westerse medestudenten en collega’s, waar het echte China toch iets te ver vandaan staat.

Het is inmiddels 10 over 8 op zondag avond en de grijstinten van de middag hebben plaatsgemaakt voor de kleuren van de led verlichting op de omringende gebouwen. De opwinding en het bijzondere gevoel van de eerste dagen heeft plaats gemaakt voor bezinning. Terwijl ik terugkijk op de afgelopen twee weken word mij duidelijk dat het nu al de meest bijzondere ervaring van mijn leven is en dat is een gevoel wat ik koester. Ik kan met recht zeggen dat de spanning van voor mijn vertrek niet voor niets geweest is, want ik weet nu heel zeker dat de stap naar het buitengewone Shanghai enorm de moeite waard is!